آموزشی
همه چیز درباره اکتان بوستر و مکمل ها
اسفند
اگر شما هم به خودروی خود اهمیت داده و مراقب آن هستید، حتما خبرهایی راجع‌به اکتان بوستر ها و نقش آن‌ها در بهبود عملکرد موتور خودرو شنیده‌اید. اگر در این باره چیزی نمی‌دانید و این سوال در ذهن شما نقش بسته که اکتان بوستر یا مکمل خودرو چیست؟ نگران نباشید. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا با یکی از راه‌های تبدیل خودروی معمولی به ماشین مسابقه‌ای بیشتر آشنا شوید.
مکمل خودرو چیست؟
ابتدا باید بگوییم، به هرگونه افزودنی که قابلیت اضافه شدن به مایعات خودرو از قبیل بنزین، روغن و … را داشته باشد « مکمل خودرو » می‌گوییم. امروزه در بازار انواع مختلفی از مکمل‌های خودرو وجود دارند که هر کدام نیز کاربردهای متفاوتی دارند. از انواع این مکمل‌ها می‌توان به مکمل شوینده سیستم سوخت، مکمل رادیاتور، مکمل روغن موتور و مکمل تمیز کننده کاتالیزور اشاره کرد.
اکتان بوستر، رایج‌ترین مکمل خودرو
اما رایج‌ترین نوع این مکمل‌ها همان اکتان بوستر( Octane booster ) است که با هم به بررسی آن می‌پردازیم. حتما شما هم هنگام سوخت‌گیری خودرو خود و یا زمانی که قصد خرید لوازم یدکی خودرو را دارید با پیشنهاد متصدیان جایگاه‌های سوخت و فروشندگان لوازم یدکی برای استفاده از مکمل‌های سوخت مواجه شده‌اید. برخی از فروشندگان این اکتان بوسترها را به‌عنوان یک محلول جادویی که موجب افزایش بهسوزی یا اکتان افزایی خودرو می‌شوند معرفی می‌کنند. اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟
تمامی متصدیانی که این مکمل‌ها را توصیه می‌کنند، اصرار دارند که اکتان‌ها می‌توانند سبب بهبود بخشیدن به عملکرد موتور اتومبیل شوند. اما واقعا این اکتان بحث‌برانگیز چیست؟
عدد اکتان بنزین
به‌طور خلاصه، عدد اکتان نشان‌دهنده میزان کیفیت و نحوه عملکرد بنزین است. اگر موتور اتومبیل شما تراکم بالاتری داشته باشد، در حقیقت بنزین مورد استفاده برای خودروی شما هم باید دارای اکتان بالاتری باشد. تراکم به مرحله‌ای گفته می‌شود که طی آن پیستون ماشین، مخلوط بنزین و هوا را به میزان مشخصی متراکم کرده و مرحله احتراق شکل می‌گیرد. میزان این تراکم را با اعداد مختلفی نمایش می‌دهند.
به عبارتی میزان اکتان موجود در یک سوخت، توانایی متراکم شدن آن سوخت قبل از احتراق را نشان می‌دهد. در نتیجه هرچه تراکم موتور خودرو بالاتر باشد، خودروی مورد نظر به بنزینی با اکتان بیشتر نیاز خواهد داشت. امروزه موتور بسیاری از خودروها از تراکم نسبتا بالایی برخوردارند به همین دلیل استفاده از بنزین با اکتان بالا نیز از اهمیت ویژه برخوردار است. اگر بنزین استفاده شده در خودرو اکتان کمی داشته باشد موتور خودرو دچار ناک می‌شود.
ناک زدن موتور نشانه چیست؟
اگر بنزین مصرفی خودروی شما اکتان کمی داشته باشد، هنگامی که شما در مسیرهای سربالایی حرکت می‌کنید، یا هنگامی که با دور موتور پایین مشغول رانندگی هستید متوجه صدایی می‌شوید که بین مکانیک‌ها به نام صدای سوپاپ شناخته می‌شود.
این صدا در واقع همان ناک( Knock ) زدن موتور خودرو است. لازم به ذکر است که در خودروهای توربو شارژ، موتور هنگام رانندگی در دور موتورهای بالا و به اصطلاح تخته گاز راندن نیز ناک می‌زند. شنیدن این صدا به منزله زنگ خطری برای شروع تهدیدات جدی‌تر است که این موضوع در موتور اتومبیل‌های توربو شارژ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اکتان بنزین مصرفی در ایران
حالا که نسبت‌به نقش مهم اکتان در سوخت مصرفی خودروی خود آگاهی پیدا کردید، جالب است بدانید عدد اکتان اعلام شده برای بنزین معمولی و سوپر در ایران به ترتیب برابر است با 87 و 95. بنابراین می‌توان گفت عامل متمایز کننده بنزین معمولی و بنزین سوپر در کشور ما، تفاوت عدد اکتان موجود در این بنزین‌ها است.
در این قسمت اهمیت استفاده از مکمل بنزین یا اکتان بوستر درک می‌شود. معمولا افراد به دو دلیل از این مکمل‌ها استفاده می‌کنند. اولین و عمومی‌ترین دلیل استفاده از مکمل سوخت، جبران کیفیت پایین بنزین مصرفی است. البته ناگفته نماند که بسیاری از افراد در مصارف مسابقه‌ای نیز از اکتان بوسترها استفاده می‌کنند.
همان‌طور که قبلا اشاره کردیم کیفیت پایین بنزین، موجب عملکرد نامناسب موتور خودروهای بنزینی و در نتیجه ناک زدن آن‌ها خواهد شد. این پدیده که نوعی احتراق ناقص است، ضرر زیادی به موتور خودرو می‌زند. بنابراین دارندگان خودروها برای جلوگیری از ناک زدن موتور و همچنین جبران کیفیت پایین بنزین مصرفی خود از مکمل‌های افزایش دهنده اکتان استفاده می‌کنند. دارندگان ماشین‌های مسابقه‌ای هم برای افزایش تراکم موتور و در نتیجه بهبود عملکرد موتور اتومبیل خود از اکتان بوسترها استفاده می‌کنند. به دلیل اینکه موتور خودروهای مسابقه‌ای تراکم بالایی دارند، دارندگان این خودروها نیز از مکمل‌های قدرتمند‌تری استفاده می‌کنند.
آیا بنزین سوپر هم به اکتان افزا احتیاج دارد؟
اغلب مردم بر این باورند که در صورت استفاده از بنزین سوپر دیگر نیازی به اکتان بوستر نیست. درحالی‌که به‌علت فاصله بسیار زیاد کیفیت بنزین ارائه شده در کشور ما با استانداردهای جهانی، حتی در صورت استفاده از بنزین سوپر هم موتور خودروی ما به اکتان بوستر نیاز خواهد داشت. بدیهی است درصورت استفاده از بنزین معمولی در خودروهایی که موتور حساس یا توربو دارند، ضرورت استفاده از این مکمل‌ها به مراتب خیلی بیشتر می‌شود.
در حال حاضر انواع مختلفی از مکمل‌های افزایش دهنده اکتان در سراسر کشور به خصوص در پمپ بنزین‌ها در دسترس مردم قرار می‌گیرد. حقیقت این است که تعداد بسیار زیادی از اکتان بوسترهای موجود بی‌کیفیت یا تقلبی هستند که استفاده از آن‌ها نه تنها کمکی به بهبود عملکرد موتور خودرو نمی‌کنند، بلکه در طولانی مدت آسیب‌های جدی به خودرو وارد می‌کنند. برخی افراد به منظور افزایش اکتان موجود در بنزین از قرص‌های افزایش اکتان سوخت استفاده می‌کنند که این قرص‌ها توسط هیچ موسسه جهانی تایید نشده و محصول هیچ کمپانی معتبری نیستند.
با توجه به اینکه این روزها بنزین سوپر در اکثر نقاط کشور نایاب شده است، اکتان بوسترها هم در مرکز توجه افرادی که قصد بهبود عملکرد موتور خودروی خود را دارند قرار گرفته‌اند. این مکمل‌های افزایش دهنده درجه اکتان سوخت، یک روان کننده برای جلوگیری از سایش قطعات داخل موتور اتومبیل(جایگزین سرب) نیز دارند که ضرری به محیط زیست نمی‌رسانند.
از چه اکتان بوستری استفاده کنیم؟
قدم اول در استفاده از اکتان بوسترها شناخت مشخصات موتور خودرو است. برای این کار به‌راحتی می‌توانیم کتابچه راهنمای خودرو را مطالعه کنیم. معمولا در این کتابچه‌ها نوع سوخت مصرفی و عدد اکتان مناسب هر خودرو ذکر شده است. پس از تشخیص سوخت مناسب می‌توانیم اقدام به خرید مکمل سوخت خودروی خود کنیم. توجه کنید که اکتان بوستر بیشتر از مقدار توصیه شده در دفترچه راهنمای خودرو، تاثیری در بهبود عملکرد موت ور خودروی شما یا شتاب آن نخواهد داشت. در حقیقت شما با این کار تنها شتاب تمام شدن پول خود را بیشتر کرده‌اید!
برای اینکه بدانید چه مقدار از مکمل خریداری شده را استفاده کنید، نگاهی به پشت بسته اکتان بوستر خود بیندازید. در حالت کلی مقدار استانداردی برای استفاده از این مکمل‌ها وجود ندارد، معمولا یک بطری از آن را با حدود 60 لیتر بنزین استفاده می‌کنند. مگر در مواقعی که روی بطری دستورالعمل خاصی ذکر شده باشد. پس هنگام خرید مکمل‌های افزایش اکتان بوستر، مطالعه توضیحات پشت بسته را فراموش نکنید.
چند نکته در استفاده از اکتان بوسترها
- توجه داشته باشید که قبل از بنزین زدن، اکتان بوستر خریداری شده را درون باک خودرو خالی کنید و سپس بنزین بزنید. این کار باعث می‌شود که مکمل سوخت کاملا با بنزین مخلوط شده و بهترین عملکرد را درون باک داشته‌باشد.
- در سفرهای جاده‌ای و طولانی مدت خود، استفاده از مکمل بنزین را فراموش نکنید.
- به دلیل اینکه برخی از مکمل‌های افزایش دهنده اکتان به نور حساس هستند، از این رو بهتر است آن‌ها را در ظرف اصلی خودشان نگهداری کنید.
- به توصیه‌های درج شده در پشت بسته توجه کافی داشته باشید.
- بهتر است سوختی که با اکتان بوستر ترکیب شده برای مدت طولانی در باک خودروی شما باقی نماند. به دلیل‌اینکه بسیاری از این مکمل‌ها بر پایه اتانول هستند، باقی ماندن طولانی آن‌ها در باک باعث ایجاد رسوب می‌شود. بنابراین سفرهای طولانی موقعیت مناسبی برای استفاده از اکتان بوسترها به شمار می‌روند.
- بسیاری از مردم بر این باورند که مخلوط کردن بنزین معمولی و بنزین سوپر کار درستی نیست. درصورتی که اگر تشخیص می‌دهید اکتان بنزین معمولی مناسب خودروی شما نیست و از طرفی بنزین سوپر هم اکتان بالایی دارد، می‌توانید از ترکیب این دو بنزین برای دستیابی به عدد اکتان مورد نظر استفاده کنید، البته برای این‌کار پیدا کردن پمپ بنزین خلوت هم کار آسانی نیست!
جمع‌بندی بررسی اکتان بوستر
اکتان بوسترها مکملی برای افزایش عدد اکتان بنزین خودرو هستند که نقش مهمی در بهبود عملکرد موتور خودرو ایفا می‌کنند. اگر سوخت مصرفی خودرو عدد اکتان کمی داشته باشد مشکلاتی مثل ناک زدن خودرو هنگام رانندگی به وجود می‌آیند. بنابراین برای جبران کیفیت پایین بنزین مصرفی خود، پس از مطالعه دفترچه خودرو و تشخیص بنزین مناسب می‌توانیم از اکتان بوسترها استفاده کنیم که با توجه به فاصله کیفیت بنزین ایرانی با استانداردهای جهانی، استفاده از مکمل‌های افزایش‌دهنده اکتان برای تمامی خودروها علی‌الخصوص در سفرهای طولانی توصیه می‌شود.
مطالب زیر را هم بخوانید:
- از چه مکمل‌های سوخت برای خودرو خود استفاده کنیم؟
- دلایل بالا رفتن مصرف سوخت خودرو
- مهم‌ترین تفاوت بنزین سوپر و معمولی
- اصول نگهداری خودروهای توربو شارژ
- صفحه اینستاگرام آریزو 5 را دنبال کنید.
